Dự báo tình hình sinh vật gây hại lúa vụ Hè Thu 2025 từ ngày 16/5 đến ngày 23/5/2025 tại tỉnh Vĩnh Long
Vụ lúa Hè Thu 2025 trà lúa sớm đã thu hoạch 1.530 ha, ước năng suất bình quân 6,36 tấn/ha, diện tích chín sắp thu hoạch 190 ha. Hiện tại, lúa tập trung giai đoạn cuối đẻ nhánh đến trổ đạt hơn 90% diện tích xuống giống. Sinh vật gây hại trong tuần 09/5-16/5/2025 nhiễm ở mức nhẹ cụ thể:

ảnh: lúa bị nhiễm bệnh đạo ôn lá tại huyện Long Hồ
Diện tích nhiễm trong tuần 3.815ha, tăng 1.140 ha so với tuần trước do diện tích nhiễm đạo ôn, sâu cuốn lá, cháy bìa lá, vàng lá,...tăng khá mạnh). Tình hình dịch hại diễn biến như sau:
- Bệnh đạo ôn: diện tích nhiễm 855 ha, tăng 155 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh đến trổ. Phân bố rải rác các huyện trên địa bàn tỉnh.
- Bệnh vàng lá (do ảnh hưởng điều kiện thời tiết nắng nóng): diện tích nhiễm 243 ha, tăng 107 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đòng trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Trà Ôn và thị xã Bình Minh.
- Bệnh cháy bìa lá (bạc lá): diện tích nhiễm 201 ha, tăng 176 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 10-15%, gây nhiễm trên trà lúa đòng trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Tam Bình, Trà Ôn và Vũng Liêm.
- Rầy phấn trắng: diện tích nhiễm 355 ha, tăng 110 ha so với tuần trước, gây hại trà lúa giai đoạn đòng đến trổ, với mật số phổ biến 500-1.000 con/m2. Phân bố rải rác các xã của huyện Vũng Liêm.
- Sâu cuốn lá: diện tích gây hại 573 ha, tăng 14 ha so với tuần trước, gây hại trà lúa giai đoạn đẻ nhánh đến trổ, với tỷ lệ phổ biến 10-20 con/m2. Phân bố rải rác các huyện trên địa bàn tỉnh.
* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 16/5 đến ngày 23/5/2025)
- Sâu cuốn lá: có khả năng xuất hiện và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh - đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.
- Bệnh đạo ôn, lem lép hạt: có khả năng tăng diện tích và tỷ lệ nhiễm trong thời gian tới do điều kiện thời tiết mưa lớn trên diện rộng và kết hợp giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm có thể nhiễm với tỷ lệ nhiễm trung bình đến nặng.
- Bệnh vàng lá chín sớm, cháy bìa lá (bạc lá), đốm vằn (khô vằn): thời tiết mưa xen kẻ nắng nóng, ẩm độ cao, gieo sạ mật độ dày, bón phân thừa đạm sẽ thích hợp cho bệnh phát triển.
- Rầy phấn trắng: tiếp tục theo dõi rầy phấn trắng ngoài đồng, khi phun thuốc phòng trừ lưu ý đảm bảo theo nguyên tắc 4 đúng, trong đó phải đảm bảo lượng nước phun, pha thêm chất bám dính để tăng hiệu quả phòng trừ.
* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa
- Do ảnh hưởng của mưa lớn phân bố diện rộng, kết hợp với thời tiết sáng sớm có sương mù nhẹ cùng giai đoạn lúa thích hợp tạo điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát sinh và gây hại mạnh. Vì vậy, bà con nông dân cần thăm đồng thường xuyên kiểm tra kỹ đồng ruộng để có biện pháp quản lý hiệu quả, đặc biệt đối với bệnh hại như đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, lem lép hạt,…khi thấy có dấu hiệu chớm bệnh bà con ngưng bón phân đạm, xử lý thuốc đặc trị kịp thời, không pha chung với phân bón lá. Tiếp tục theo dõi, chăm sóc và quản lý tốt những diện tích đã nhiễm bệnh.
- Đối với rầy phấn trắng, cần thăm đồng thường xuyên, kiểm tra sự xuất hiện của rầy phấn trắng bằng cách khua động tán lá, kiểm tra mặt dưới lá và trên mạng nhện. Phun thuốc khi rầy phấn trắng có mật số cao, khoảng 15-20con/dảnh hoặc 5 ấu trùng/lá. Nên phun thuốc vào lúc chiều mát vì rầy phấn trắng thường vũ hóa vào lúc xế chiều. Hạ vòi phun xuống dưới tán lá lúa để đảm bảo thuốc tiếp xúc được với rầy phấn trắng và bám dính vào mặt dưới của lá nhằm tăng hiệu quả của thuốc đối với ấu trùng. Kiểm tra lại diện tích đã phun thuốc để kịp thời có biện pháp xử lý triệt để. Có thể phun lặp lại nếu mật số ấu trùng/lá không giảm hoặc cao hơn sau khi phun thuốc lần đầu 3 đến 5 ngày.
- Nhằm hạn chế đỗ ngã trên cây lúa cần áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp như: bón phân cân đối, hạn chế bón thừa phân đạm, bổ sung thêm kali, canxi, silic… nhằm tăng cường tính chống chịu cho cây lúa làm cho thân và rễ lúa cứng cáp hơn đồng thời nên rút nước khô ruộng 7-10 ngày trước thu hoạch để mặt đất cứng tránh đổ ngã và dễ thu hoạch.
Lê Thị Chính
Chi cục Trồng trọt & BVTV Vĩnh Long