Hàng năm, cứ vào mùa mưa, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long đều có hàng trăm căn nhà, công trình và nhiều cây trồng bị hư hỏng do giông, lốc, gió mạnh gây ra. Đánh giá được tác hại của các loại thiên tai này, thời gian qua, ngành chức năng và các địa phương trong tỉnh đã triển khai thực hiện các giải pháp đem lại hiệu quả thiết thực trong bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân.
Nhà, công trình ở Vĩnh Long ngày càng được xây dựng kiên cố nên số lượng bị thiệt hại do giông, lốc, gió mạnh giảm đáng kể
Thực hiện tốt dự báo, cảnh báo giông, lốc xoáy
Xác định tầm quan trọng của dự báo, cảnh báo quyết định phần lớn thành công của công tác phòng, chống, ứng phó với thiên tai (trong đó có giông, lốc xoáy), ngành chức năng của tỉnh rất quan tâm công tác này. Trong thời gian qua, tỉnh khai thác tốt các dự báo, cảnh báo khí tượng-thủy văn, thiên tai từ các cơ quan chuyên môn khí tượng-thủy văn trong và ngoài tỉnh, từ đó thông tin, phổ biến rộng rãi để các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân chuẩn bị, xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó hay điều chỉnh các hoạt động sản xuất, kinh doanh, đi lại phù hợp để giảm thiểu rủi ro, thiệt hại do giông, lốc xoáy, thiên tai gây ra.
Đài Khí tượng-Thủy văn tỉnh Vĩnh Long đã và đang khai thác tốt 8 trạm khí tượng do Đài xây dựng từ năm 1997 nhằm theo dõi, dự báo, cảnh báo về mưa, gió, nhiệt độ, áp thấp nhiệt đới, bão trong tỉnh. Đối với lốc xoáy, trước đây, Đài Khí tượng-Thủy văn tỉnh Vĩnh Long không dự báo được như dự báo bão vì lốc xoáy xảy ra quá nhanh, đột ngột.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, với sự hỗ trợ của các công cụ dự báo hiện đại, tiên tiến, Đài đã dự báo được
Từ đó, bản tin cảnh báo về mưa, giông, lốc, sét được gửi nhanh đến tất cả các sở, ban ngành tỉnh có liên quan và các huyện, xã trong tỉnh sử dụng để chỉ đạo, điều hành phòng, tránh, ứng phó với mưa, giông, lốc, sét. Trên cơ sở đó, các tổ chức, cá nhân sử dụng các trang điện tử (như Zalo, Facebook...) lập các nhóm để trao đổi thông tin với nhau về các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai; các đài truyền thanh ở huyện, thị xã, thành phồ, xã, phường, thị trấn trong tỉnh cũng loan báo trên hệ thống loa truyền thanh ở cấp xã để mọi người biết chủ động phòng, tránh, giảm thiểu thiệt hại.
Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đã và đang vận hành tốt hệ thống chuyển tải tin nhanh về khí tượng thủy văn, thiên tai qua hệ thống tin nhắn SMS do Công ty bưu chính viễn thông VNPT Vĩnh Long xây dựng hơn 10 năm nay, kết nối đến 1.792 đầu số điện thoại di động của lãnh đạo, thành viên của Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh, huyện, xã và lãnh đạo, thành viên Ban Chỉ huy PCTT-TKCN các sở, ban ngành tỉnh...Việc này đã hỗ trợ rất tích cực cho các cấp, các ngành chủ động hơn trong phòng, chống, ứng phó thiên tai nói chung, giông, lốc nói riêng.
Đẩy mạnh xây dựng, kiên cố nhà ở, công trình
Song song với triển khai giải pháp về dự báo, cảnh báo và tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng, chống thiên tai, ngành chức năng và các địa phương trong tỉnh còn đẩy mạnh công tác vận động, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân kiên cố hóa nhà cửa, công trình. Đây là an toàn, hiệu quả và ổn định nhất để phòng, tránh giảm thiệt hại do lốc xoáy nói riêng và bão nói chung.
Trước đây, do số nhà yếu, nhà tạm bợ còn nhiều và nguồn ngân sách hạn chế nên tỉnh Vĩnh Long tập trung triển khai giải pháp chằng, chống nhà để hạn chế bị thiệt hại do mưa lớn, gió mạnh. Giải pháp này được thực hiện bằng hình thức: Ngay từ đầu mùa mưa, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh, huyện hỗ trợ kinh phí từ Quỹ Phòng, chống thiên tai mua dây thép, cọc và cử cán bộ đến tận nơi hướng dẫn người dân cách chằng, chống; hoặc hỗ trợ bằng tiền mặt đối với những hộ có phương tiện, nhân lực tự thực hiện chằng, chống nhà. Cụ thể, giai đoạn năm 2013-2017, mỗi năm có từ 2.000-4.000 căn nhà được chằng, chống (chiếm 40-50% số nhà yếu cần chằng, chống). Công tác này giúp người dân giảm đáng kể tổn thất khi bị giông, lốc. Tuy nhiên từ năm 2018 đến nay, số nhà cần chằng, chống ít dần, chủ yếu là hộ dân tự chằng chống.
Bên cạnh đó, tỉnh Vĩnh Long đã ban hành các chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích người dân phát triển, kiên cố hóa nhà ở, công trình nhằm đảm bảo an toàn trước thiên tai, giông, lốc xoáy, điển hình như: Chương trình Phát triển nhà ở đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 ban hành tại Nghị quyết số 260/NQ-HĐND ngày 7/7/2020 của HĐND tỉnh, Quyết định 26/2022/QĐ-UBND ngày 5/9/2022 của UBND tỉnh Vĩnh Long quy định về bảo đảm yêu cầu phòng, chống thiên tai đối với tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành, sử dụng các công trình và tiêu chí bảo đảm yêu cầu phòng, chống thiên tai đối với công trình, nhà ở thuộc quyền sở hữu của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh.
Thực tế cho thấy, nhờ kinh tế hộ và doanh thu của doanh nghiệp khá lên nên người dân, các cơ sở sản xuất đã dần quan tâm đến việc xây dựng, sửa chữa kiên cố lại nhà, cơ sở, trong đó có chú trọng đến kỹ thuật xây dựng nhà ở, công trình đảm bảo an toàn với thiên tai theo quy định, hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể trong tỉnh rất tích cực trong công tác hỗ trợ về nhân lực và vốn cho những hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn…xóa nhà tạm, nhà dột nát, sửa chữa và xây dựng mới nhà cửa nhằm ổn định nơi ở, cuộc sống. Vì vậy, số nhà ở, công trình (đặc biệt là công trình tầm cao) bị thiệt hại do gió mạnh, mưa lớn, lốc xoáy giảm dần.
Theo số liệu báo cáo của Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh Vĩnh Long, từ năm 2010-2020, mỗi năm, trong tỉnh có từ 300-400 căn nhà bị hư hỏng (sập, tốc mái) do giông, lốc (giai đoạn này, tỉnh Vĩnh Long không bị ảnh hưởng trực tiếp của bão); cụ thể: năm 2011 có 345 căn, năm 2012: 835 căn,…, năm 2017: 353 căn, năm 2019: 408 căn và năm 2020: 332 căn nhà. Trong vòng 5 năm trở lại đây, số nhà bị thiệt hại giảm đáng kể; cụ thể: năm 2021 có 257 căn nhà, năm 2022 có 126 căn, năm 2023 còn 112 căn, năm 2024 còn 68 căn nhà và 5 tháng đầu năm 2025 có 2 căn nhà, 1 cơ sở sản xuất bị tốc mái do giông!
Bài, ảnh: Thành Thặng